Khi mới học tiếng Trung, rất nhiều bạn than rằng chữ Hán khó viết, khó nhớ, khó đều nét. Thực ra, nếu bạn nắm vững 7 quy tắc viết chữ hán, việc luyện chữ sẽ trở nên nhẹ nhàng và có hệ thống hơn rất nhiều. Những quy tắc này giúp bạn viết đúng bút thuận, đúng bố cục, nhìn vào đã thấy “đúng kiểu chữ Hán”, từ đó ghi nhớ từ vựng và ôn thi HSK hiệu quả hơn.
Hiểu và áp dụng 7 quy tắc viết chữ hán không chỉ giúp chữ đẹp, mà còn giúp bạn ghi nhớ mặt chữ, cấu trúc bộ thủ, phân biệt các từ gần giống nhau. Đó là lý do mọi giáo trình chuẩn đều nhắc lại hệ thống quy tắc này ngay từ giai đoạn nhập môn.
Tại sao cần nắm vững 7 quy tắc viết chữ hán?
Rất nhiều người bỏ qua 7 quy tắc viết chữ hán vì nghĩ chỉ cần “viết giống mẫu là được”. Nhưng về lâu dài, việc không tuân theo quy tắc dễ dẫn tới nhiều vấn đề khiến bạn chán nản.
Thứ nhất, nếu không nắm 7 quy tắc viết chữ hán, mỗi lần gặp chữ mới bạn đều phải học lại từ đầu cách viết, không thể tự suy ra thứ tự nét. Điều này khiến việc học từ vựng HSK trở nên nặng nề và tốn thời gian.
Thứ hai, chữ Hán có hệ thống bút thuận rất rõ ràng. Ví dụ, các nét cơ bản như 横 (héng – ngang), 竖 (shù – dọc), 撇 (piě – phẩy), 捺 (nà – mác)… đều được sắp xếp theo thứ tự nhất định. Nếu bạn không viết theo 7 quy tắc viết chữ hán, chữ dễ bị lệch, mất cân đối, nhìn thiếu “chất Hán”.
Thứ ba, trong các kỳ thi như HSK, dù không chấm đẹp xấu chi li như thi thư pháp, nhưng chữ sai cấu trúc, thiếu nét, nhầm thứ tự nét có thể dẫn tới việc giáo viên khó đọc, đánh nhầm đáp án hoặc ấn tượng tổng thể về bài thi bị giảm.
Vì vậy, với người học nghiêm túc, 7 quy tắc viết chữ hán là nền tảng bắt buộc phải nắm trước khi muốn viết nhanh, viết đẹp và viết đúng.
Kiến thức nền tảng trước khi học 7 quy tắc viết chữ hán
Để áp dụng tốt 7 quy tắc viết chữ hán, bạn cần hiểu trước một số khái niệm cơ bản. Đầu tiên là chữ Hán – 汉字 (hànzì), được cấu tạo từ các nét – 笔画 (bǐhuà) và bộ thủ – 部首 (bùshǒu). Mỗi chữ thường là sự kết hợp của nhiều nét theo một bố cục nhất định: trái – phải, trên – dưới, trong – ngoài…
Ngoài ra, khái niệm bút thuận – 笔顺 (bǐshùn) cũng rất quan trọng trước khi tìm hiểu 7 quy tắc viết chữ hán. Bút thuận là thứ tự các nét khi viết một chữ, ví dụ chữ 人, 大, 国, 中… đều có trình tự nét cố định. Một khi đã quen với bút thuận, bạn nhìn chữ mới là có thể đoán được cách viết mà không cần tra cứu quá nhiều.
Bạn cũng nên làm quen với các kiểu bố cục thường gặp như:
- Trái – phải: 你, 他, 休
- Trên – dưới: 忙, 意, 想
- Bao quanh: 国, 回, 园
Khi đã nắm được cấu trúc chữ và khái niệm bút thuận, việc áp dụng 7 quy tắc viết chữ hán sẽ trở nên tự nhiên hơn, không còn là những điều khô khan phải học thuộc.
Nhóm quy tắc thứ tự nét trong 7 quy tắc viết chữ hán
Cốt lõi của 7 quy tắc viết chữ hán chính là thứ tự các nét. Có một số quy tắc kinh điển mà hầu như mọi giáo trình đều nhắc lại. Dưới đây là nhóm quy tắc quan trọng liên quan đến thứ tự nét:
Trước hết là quy tắc “ngang trước dọc”. Với những chữ có nét 横 và 竖 cắt nhau, bạn thường viết nét ngang trước, nét dọc sau. Ví dụ chữ 十, chữ 干… đều tuân theo quy tắc này. Đây là viên gạch đầu tiên trong hệ thống 7 quy tắc viết chữ hán.
Tiếp theo là quy tắc “trên trước dưới”. Khi chữ Hán có bố cục trên – dưới, bạn luôn viết phần trên rồi mới xuống phần dưới. Ví dụ chữ 忙, bạn viết bộ 忄 ở bên trái nhưng phần trên của nét cuối vẫn phải đi trước phần dưới. Quy tắc này giúp chữ cân đối và thống nhất.
Một quy tắc quan trọng khác trong 7 quy tắc viết chữ hán là “trái trước phải”. Với các chữ bố cục trái – phải như 你, 他, 休, bạn luôn viết phần bên trái trước rồi mới chuyển sang phần bên phải. Điều này cũng đúng với nhiều chữ có bộ thủ ở bên trái như 氵, 扌, 忄…
Ngoài ra, trong 7 quy tắc viết chữ hán còn có quy tắc “ngoài trước trong” đối với những chữ có phần bao quanh. Ví dụ chữ 国, 园, 回… thường viết nét bao quanh bên ngoài rồi mới đến phần bên trong. Sau cùng, bạn mới khép nét cuối để hoàn thiện khung chữ.
Bên cạnh đó, người học cũng cần lưu ý quy tắc “phẩy trước mác” với hai nét 撇 và 捺. Trong nhiều chữ như 人, 大, 入…, nét 撇 thường đi trước, nét 捺 đi sau, tạo cảm giác vững chãi và cân đối. Tất cả những điểm trên kết hợp lại thành một phần quan trọng của 7 quy tắc viết chữ hán, giúp bạn viết đúng và đều nét.
Nhóm quy tắc bố cục trong 7 quy tắc viết chữ hán
Ngoài thứ tự nét, 7 quy tắc viết chữ hán còn bao gồm những nguyên tắc về bố cục, tức cách sắp xếp các bộ phận trong một ô vuông. Bố cục đẹp sẽ giúp chữ Hán trông cân đối, dễ đọc và chuyên nghiệp hơn.
Trước hết, bạn cần nhớ rằng mọi chữ Hán đều nằm trong một ô vuông tưởng tượng. Dù viết trên giấy kẻ ô vuông hay giấy trắng, bạn vẫn phải giữ tỷ lệ chiều ngang và chiều dọc tương đối bằng nhau. Trong 7 quy tắc viết chữ hán, nguyên tắc “giữ cân bằng tổng thể” rất quan trọng: nét không được dồn hết sang một phía, không được quá nghiêng hoặc quá lệch.
Tiếp theo là nguyên tắc “phần chính rõ ràng, phần phụ gọn gàng”. Với những chữ có bộ thủ, thường bộ thủ sẽ nhỏ và gọn hơn phần mang nghĩa chính. Ví dụ chữ 情, bộ 忄 bên trái nhỏ, chữ 青 bên phải lớn hơn, tạo cảm giác cân đối. Khi áp dụng 7 quy tắc viết chữ hán, bạn phải luôn phân biệt đâu là bộ thủ, đâu là phần chính để phân chia diện tích hợp lý.
Một điểm nữa là quy tắc “giữa vững, hai bên hỗ trợ”. Với những chữ có bộ phận trung tâm như 小, 水, 业, bạn cần giữ phần giữa thẳng, rõ ràng, các nét hai bên như 撇, 捺 chỉ mang tính “đỡ” và “trang trí”. Đây cũng là cách để chữ Hán trông cứng cáp và sắc nét hơn khi bạn thực hành 7 quy tắc viết chữ hán.
Lỗi sai thường gặp khi vận dụng 7 quy tắc viết chữ hán
Ngay cả khi đã nghe qua 7 quy tắc viết chữ hán, nhiều bạn vẫn mắc lỗi vì chưa thực sự hiểu ý nghĩa phía sau từng quy tắc. Một lỗi phổ biến là cố gắng nhớ máy móc từng chữ mà không liên hệ với nhóm quy tắc chung, dẫn tới việc gặp chữ mới lại phải học lại từ đầu.
Nhiều người mới học hay viết “dọc trước ngang”, “phải trước trái” vì quen với thói quen viết chữ cái Latin. Điều này đi ngược lại 7 quy tắc viết chữ hán, khiến chữ vừa xấu vừa khó sửa sau này. Một khi đã viết sai lâu ngày, bạn rất khó thay đổi bút thuận, giống như viết sai chính tả nhiều lần sẽ thành thói quen.
Không ít bạn cũng bỏ qua tỷ lệ bố cục trong ô vuông. Khi không tôn trọng bố cục trong 7 quy tắc viết chữ hán, chữ thường bị méo, phần trên to phần dưới nhỏ, hoặc bên trái dày bên phải mỏng. Điều này khiến việc ghi nhớ chữ trở nên mơ hồ, vì mỗi lần viết chữ lại “khác một chút”.
Một lỗi nữa là không chịu luyện nét cơ bản trước khi áp dụng 7 quy tắc viết chữ hán. Nếu bạn chưa quen với nét 横, 竖, 撇, 捺, 提… mà đã vội vàng viết chữ phức tạp, rất dễ viết sai cấu trúc, nét không đều, chữ khó đọc. Vì vậy, trước khi áp dụng quy tắc, bạn nên dành thời gian luyện nét, luyện chữ đơn giản để tạo nền tảng vững chắc.
Luyện 7 quy tắc viết chữ hán để chinh phục HSK
Tóm lại, 7 quy tắc viết chữ hán không phải là những câu chữ khó nhớ, mà là hệ thống hướng dẫn giúp bạn viết đúng, đẹp và khoa học. Một khi đã hiểu rõ thứ tự nét, bố cục ô vuông và cách phân chia phần chính – phần phụ, bạn sẽ thấy việc học chữ Hán trở nên logic, bớt “đáng sợ” hơn rất nhiều.
Hãy bắt đầu từ những chữ đơn giản, tập trung luyện bút thuận theo 7 quy tắc viết chữ hán, sau đó nâng dần lên các chữ phức tạp hơn trong từ vựng HSK. Mỗi ngày chỉ cần dành một khoảng thời gian ngắn để viết lại vài chữ, bạn sẽ cảm nhận rõ nét tiến bộ: chữ đều hơn, nhanh hơn và dễ nhớ hơn.
Nếu bạn đang nghiêm túc với mục tiêu thi HSK hoặc muốn đọc hiểu tài liệu tiếng Trung một cách vững chắc, đừng bỏ qua bước luyện chữ. Áp dụng đúng 7 quy tắc viết chữ hán sẽ là “trợ thủ đắc lực” giúp bạn xây nền tảng chắc chắn cho cả quá trình học sau này.
Để tiếp tục nhận thêm bài học về chữ Hán, bút thuận, ngữ pháp và từ vựng HSK, bạn hãy thường xuyên theo dõi và cập nhật bài viết mới trên website Học Tiếng Trung HSK. Chăm chỉ luyện tập mỗi ngày, kết hợp với hệ thống kiến thức chuẩn, bạn chắc chắn sẽ chinh phục tiếng Trung và kỳ thi HSK dễ dàng hơn.